Kwas foliowy
Czerw 25, 2014 Żywność i żywienie
Lamblioza
Jest to choroba pasożytnicza przewodu pokarmowego. Odpowiedzialny za nią jest pierwotniak z gatunku Lamblia intestinalis. Lamblie żyją w jelicie cienkim człowieka oraz przewodach żółciowych i trzustkowym. Mają gruszkowaty kształt i cztery pary wici umożliwiające szybkie poruszanie się. Przyczepiają się do błony śluzowej przewodu pokarmowego żywiciela. Tam żywią się i rozmnażają.
Co pewien czas część pasożytów przekształca się w cysty, które są wydalone na zewnątrz z kałem. W jednym wypróżnieniu może znajdować się wiele milionów cyst, zakaźnych dla innych ludzi. Do przewodu pokarmowego człowieka lamblie dostają się z zanieczyszczonymi pokarmami lub wtedy, gdy dziecko nie myje rąk po skorzystaniu z ubikacji. Jest to więc klasyczna choroba „brudnych rąk”.
Lambliozamoże się objawiać:
- brakiem łaknienia
- kurczowymi bólami brzucha
- nudnościami, wzdęciami, wymiotami
- nawracającymi wodnistymi biegunkami
- bólami głowy, zmęczeniem, bezsennością
- reakcjami uczuleniowymi z różnego rodzaju wysypką
- stanami podgorączkowymi.
U dzieci lamblie dodatkowo wywołują zaburzenia w trawieniu tłuszczów i węglowodanów, co może doprowadzić do niedoboru witamin (m.in. rozpuszczalnych w tłuszczach: A, D, E, K). Częste biegunki są przyczyną niedożywienia, w konsekwencji zaburzeń rozwoju fizycznego.
Objawy ostrego zakażenia występują dopiero po 1 do 3 tygodni od połknięcia lamblii. Są niejednoznaczne i zależne od wydolności układu odpornościowego dziecka. Aby stwierdzić, czy jest ono zakażone, należy wykonać proste badania laboratoryjne na obecność cyst w kale. Pojedyncze może nie przynieść rezultatów, ponieważ cysty wydalane są okresowo. Potrzebne są do nich specjalne pojemniki. Trzeba pobrać świeży kał przy pomocy łopatki, w ilości odpowiadającej wielkości orzecha laskowego (z 2–3 różnych miejsc). Następnie pojemnik dostarczyć w krótkim czasie do laboratorium. Z pobranego kału wykonuje się też testy immunoenzymatyczne, wykrywające antygeny lamblii. Nawet jeżeli jedna osoba z rodziny jest chora, wszyscy jej członkowie muszą się poddać badaniom.
Toksoplazmoza
Wywołują ją pierwotniaki z gatunku Toxoplasma gondii. Te niewielkie pasożyty rozmnażają się w komórkach nabłonka jelita cienkiego kota lub innych zwierząt. Po kilku cyklach podziałowych część komórek Toxoplasma gondii przekształca się w komórki rozrodcze żeńskie i męskie. Łączą się one ze sobą tworząc zygotę, która po zabezpieczeniu otoczką (oocyty) usuwana jest z kałem na zewnątrz. Do zarażenia kolejnego żywiciela, którym może być właśnie nasze dziecko, dochodzi drogą pokarmową przez: spożycie warzyw i owoców zanieczyszczonych ziemią z oocytami; brudne ręce zanieczyszczone ziemią lub piaskiem zawierającym oocyty; uszkodzoną skórę.
Osobniki potomne przeniesione przez krew mogą się umiejscowić w węzłach chłonnych, mięśniach szkieletowych, mięśniu sercowym, mózgu, gałce ocznej oraz innych narządach. Tam znowu się rozmnażają. Zakażenie Toxoplasma gondii przebiega najczęściej bezobjawowo. Czasem może wystąpić gorączka i powiększone węzły chłonne.
Zakażenie tym pasożytem wykrywamy badając krew w kierunku przeciwciał swoistych dla Toxoplasma gondii. Organizm w odpowiedzi na zakażenie wytwarza specjalne białka (IgG, IgM), których obecność we krwi pośrednio wskazuje na możliwość infekcji. Najszybszą metodą sprawdzenia obecności pasożyta jest wykrycie go za pomocą metod biologii molekularnej (PCR). Zakażenie Toxoplasma gondii jest bardzo groźne dla kobiet w ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze.
Owsica
Jest to klasyczna choroba „brudnych rąk”. Rozwija się, gdy dzieci nie myją rąk po wspólnej zabawie w piasku czy wyjściu z toalety. Na nieumytych rękach mogą być jaja owsika, które dostają się do ust np. podczas spożywania posiłku. Owsiki przebywają przeważnie w końcowym odcinku jelita cienkiego, gdzie dochodzi do zapłodnienia. Tuż po nim samce giną, a samice wędrują w kierunku odbytu. Tutaj składają jajeczka, co wywołuje nieznośne swędzenie, które potęguje wydzielana przez nie lepka, drażniąca ciecz. Uczucie swędzenia nie pozwala dziecku spać. Drapiąc się zbiera ono jajeczka na skórę palców lub pod paznokcie i podczas jedzenia przenosi do buzi. Pętla zakażenia się zamyka. Same jajeczka są zakaźne dla człowieka po sześciu godzinach od chwili złożenia.
Najczęstsze objawy to:
- brak apetytu
- bladość
- bóle brzucha
- rozdrażnienie
- trudności z koncentracją
- problemy ze snem.
Owsiki wykrywa się, oddając kał do laboratorium analitycznego (tylko przy bardzo nasilonym zarażeniu) lub przez oglądanie okolic odbytu mniej więcej dwie godziny po zaśnięciu. Najlepszą metodą jest przylepienie w okolicy odbytu wcześnie rano specjalnej taśmy celofanowej i dostarczenie jej jak najszybciej do laboratorium.
Toksokaroza
Wywołuje ją nicień, zwany psią glistą (Toxocara canis). Jest chorobą pasożytniczą, której nosicielami są najczęściej młode psy i koty. Zarażone drogą pokarmową szczenięta i kocięta wydalają ogromne ilości jaj. Wykluwające się z nich larwy mogą znajdować się na sierści zwierząt.
U ludzi pasożyt ten wywołuje chorobę zwaną zespołem larwy wędrującej. Jaja glisty wydalane są z odchodami psów i kotów, które niejednokrotnie załatwiają się w piaskownicach. Gdy dostaną się do ludzkiego przewodu pokarmowego, zasiedlają jelito cienkie, gdzie następuje wylęganie larw. Następnie przechodzą one przez ścianę jelita cienkiego i naczyniami krwionośnymi razem z krwią wędrują po całym organizmie. Najczęściej umiejscawiają się w: wątrobie, ośrodkowym układzie nerwowym, oku.Larwy cechuje duża aktywność – pozostają żywe w organizmie nawet do dwóch lat. Objawy zakażenia są trudne do rozpoznania. W większości przypadków przebiega ono bezobjawowo.
Tylko przy intensywnej inwazji larw u dziecka może wystąpić:
- wysoka temperatura
- osłabienie
- senność
- nudności.
Zakażenie tym pasożytem rozpoznajemy wykonując badanie krwi w kierunku wykrycia przeciwciał dla Toxocara canis (IgG).
Glistnica
Glista ludzka (Askaris lumbricoides) to częsty pasożyt człowieka. Można się nią bardzo łatwo zarazić, połykając jajeczka z żywymi larwami. Znajdują się one na brudnych owocach czy warzywach, a nawet nieumytych rękach. Jajeczka glist mogą być również na sierści psa czy kota. Samice glisty składają do 200 000 jaj w ciągu doby. Usuwane są one z kałem.
Po zjedzeniu zanieczyszczonego pożywienia jaja dostają się do przewodu pokarmowego, głównie do jelita cienkiego, gdzie wykluwają się z nich larwy. Przechodzą one przez ścianę jelita i wnikają do naczyń krwionośnych. Tam razem z krwią wędrują przez wątrobę, serce, a następnie płuca. Jeżeli jest ich bardzo dużo mogą wywołać zapalenie płuc trwające nieraz kilka tygodni. Po pewnym czasie dostają się do drzewa oskrzelowego i tchawicy. Wtedy uporczywy kaszel doprowadza je do gardła, gdzie zostają znowu połknięte. Podczas ponownej wędrówki larwy zamieniają się w dojrzałe glisty. Ich obecność w przewodzie pokarmowym nie jest obojętna. Pasożyty nie tylko żywią się pokarmem przeznaczonym dla człowieka, ale wydzielają również toksyczne substancje, zatruwające organizm. Dorosłe glisty żyją 1 do 2 lat.
Glistnica może się objawiać:
- bólami brzucha
- mdłościami, wymiotami
- biegunkami
- zaburzeniami łaknienia
- wysypką
- świądem skóry
- bólem głowy
- gorączką
- uporczywym kaszlem.
Aby rozpoznać chorobę, badamy kał na obecność jaj glisty. W czasie zakażenia może dojść do reakcji alergicznej na toksyny uwalniane przez pasożyta. Dlatego wykonuje się również badanie krwi na obecność przeciwciał IgE.
Dobrym sposobem unikania tych niechcianych „gości” w ciele naszych dzieci i własnym jest częste mycie rąk wodą z mydłem przed każdym posiłkiem, po zabawie w piasku czy ze zwierzętami. Ważne jest również mycie warzyw i owoców przed ich spożyciem, zwłaszcza kiedy podajemy je dzieciom. Kiedy podejrzewamy, że dziecko mogło zarazić się którymś z pasożytów, wystarczy wykonać proste badania kału lub krwi.
